Πνευμοθώρακας
Τι είναι ο πνευμοθώρακας;
Η παθολογική παρουσία αέρα ανέμελα στα δύο πέταλα του υπεζωκότα, ή πιο απλά, ανάμεσα στο τοίχωμα του θώρακα και τον πνεύμονα ονομάζεται πνευμοθώρακας. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε κατάρρευση τμήματος ή ολόκληρου του πνεύμονα.
Πώς προκαλείται ο πνευμοθώρακας;
Ο πνευμοθώρακας δεν έχει μόνο μια αιτία αλλά μπορεί να προκληθεί εξαιτίας διαφορετικών αιτιών. Με βάση την αιτιολογία του μπορεί να χωριστεί στις παρακάτω κατηγορίες:
- Πρωτοπαθής αυτόματος πνευμοθώρακας
Στις περιπτώσεις αυτές δε συνυπάρχει κάποια υποκείμενη νόσος, ενώ απαντάται συνήθως σε νέους, ψηλούς άντρες. Σε ορισμένους ασθενείς υπάρχουν φυσαλίδες στην επιφάνεια του πνεύμονα, χωρίς όμως αυτό να είναι απόλυτο. Επίσης, η ύπαρξη πρωτοπαθούς αυτόματου πνευμοθώρακα έχει συσχετισθεί και με συγκεκριμένη γονιδιακή μετάλλαξη.
- Δευτεροπαθής αυτόματος πνευμοθώρακας
Στις περιπτώσεις αυτές συνυπάρχει κάποιο υποκείμενο νόσημα που οδηγεί στη δημιουργία του πνευμοθώρακα, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.), κυστική ίνωση, λοιμώξεις ή καρκίνος του πνεύμονα.
- Τραυματικός πνευμοθώρακας
Σε αυτήν την περίπτωση, η ύπαρξη του πνευμοθώρακα είναι συνέπεια κάποιου τράυματος στην περιοχή του θώρακα.
- Ιατρογενής πνευμοθώρακας
Ορισμένες ιατρικές πράξεις, όπως η διαδερμική βιοψία ενός πνευμονικού όγκου ή η τοποθέτηση κεντρικής γραμμής, μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία πνευμοθώρακα, λόγο τραυματισμού του πνεύμονα.
- Καταμήνιος πνευμοθώρακας
Είναι μία σπάνια περίπτωση πνευμοθώρακα που απαντάται σε γυναίκες. Χαρακτηριστική είναι η περιοδική συσχέτιση αυτή του είδους πνευμοθώρακα με την έμμηνο ρύση.
Τι συμπτώματα προκαλεί ο πνευμοθώρακας:
Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα αρχίζουν αμέσως μετά τη δημιουργία του πνευμοθώρακα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι:
- Έντονος πόνος στο θώρακα, ο οποίος μπορεί να χειροτερεύει κατά την εισπνοή.
- Δύσπνοια
- Βήχας
- Ταχύπνοια ή/και ταχυκαρδία
- Κυανό δέρμα ή χείλη από την έλλειψη οξυγόνου
- Κόπωση
Πώς γίνεται η διάγνωση του πνευμοθώρακα;
Η αρχική διάγνωση του πνευμοθώρακα γίνεται μέσω της κλινικής εξέτασης. Ο γιατρός θα ακροαστεί τον θώρακα του ασθενούς και θα ψάξει για μειωμένη είσοδο αέρα σε κάποιον από τους πνεύμονες, ενώ μπορεί και να ανιχνεύσει παθολογικούς ήχους κατά την επίκρουση του πνεύμονα. Η απλή ακτινογραφία ή ο υπέρηχος θώρακα μπορούν να θέσουν τη διάγνωση στη μέγιστη πλειοψηφία των περιπτώσεων. Η αξονική τομογραφία προσφέρει μεγάλη ευαισθησία στη διάγνωση του πνευμοθώρακα. Επίσης μπορεί να ανιχνεύσει τυχόν υποκείμενα αίτια που οδήγησαν στη δημιουργία του.
Πώς αντιμετωπίζεται ο πνευμοθώρακας;
Η επιλογή της ιδανικής θεραπείας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της πάθησης και τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ασθενή. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση στόχος της θεραπείας του πνευμοθώρακα είναι η πλήρης επανέκτπυξη του πνεύμονα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδίως όταν ο πνευμοθώρακας είναι μικρός, δε χρειάζεται κάποια παρέμβαση και ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει απλή παρακολούθηση, καθώς ο πνεύμονας μπορεί να επανεκτυχθεί πλήρως μόνος του. Στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να χρησιμοποιηθεί χορήγηση συμπληρωματικού οξυγόνου.
Σε περιπτώσεις που ο πνευμοθώρακας είναι πιο σοβαρός τότε απαιτείται η εκκένωση του αέρα για να επιτραπεί η επανέκτυξη του πνεύμονα. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με την εκκένωση του αέρα μέσω μίας ειδικής βελόνας που θα αφαιρεθεί αμέσως ή ενός σωλήνα παροχέτευσης που μπορεί να παραμείνει στη θέση του για κάποιες μέρες. Σε λίγες περιπτώσεις ο πνευμοθώρακας επιμένει παρά την αρχική αντιμετώπιση, καθώς μπορεί να υπάρχει συνεχιζόμενη διαφυγή αέρα από τον πνεύμονα. Τότε απαιτείται η διενέργεια χειρουργικής επέμβασης για τη λύση του προβλήματος.
Άλλες περιπτώσεις στις οποίες συνιστάται χειρουργική επέμβαση για την πρόληψη της υποτροπής είναι:
- Μετά από 2ο επεισόδιο πνευμοθώρακα (στον ίδιο ή τον αντίθετο πνεύμονα)
- Μετά από 1o επεισόδιο πνευμοθώρακα υπό τάση
- Πνευμοθώρακας που συμβαίνει ταυτόχρονα και στους δύο πνεύμονες
- Ειδικές κατηγορίες επαγγελμάτων (πιλότοι, δύτες)
- Άλλες ειδικές περιπτώσεις για τις οποίες θα σας ενημερώσει ο ιατρός
Πώς πραγματοποιείται το χειρουργείο;
Στόχος του χειρουργείου είναι η αφαίρεση τυχόν φυσαλίδων που υπάρχουν στην επιφάνεια του πνεύμονα και η πλευροδεσία, δηλαδή να κολλήσει το θωρακικό τοίχωμα στον πνεύμονα, ώστε να αποτραπεί η υποτροπή του πνευμοθώρακα στο μέλλον.
Σχεδόν στο σύνολο των περιπτώσεων η επέμβαση γίνεται ελάχιστα επεμβατικά (θωρακοσκοπικά) με τη χρήση δύο ή τριών μικρών οπών στο θώρακα, επιτρέποντας έτσι την ταχύτερη αποκατάσταση των ασθενών.
Ο Θωρακοχειρουργός Γ. Σωτηρόπουλος έχει εκπαιδευτεί σε μεγάλα κέντρα της Ευρώπης και της Αμερικής στην αντιμετώπιση των παθήσεων του θώρακα. Εάν εμφανίζετε συμπτώματα τα οποία σχετίζονται με την πάθηση του πνευμοθώρακα, επικοινωνήστε μαζί του για μια εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση.
Πώς μπορεί να προκληθεί;
Τα αίτια πρόκλησης του πνευμοθώρακα διακρίνονται ως εξής:
- Αυτόματος πρωτοπαθής πνευμοθώρακας, όπου δεν υπάρχει υποκείμενο πνευμονικό νόσημα και είναι ο συχνότερος τύπος πνευμοθώρακα σε νέους ασθενείς.
- Δευτεροπαθή πνευμοθώρακας, όπου είναι αποτέλεσμα κάποιας υποκείμενης πνευμονικής νόσου, όπως η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.), το άσθμα, οι λοιμώξεις του πνεύμονα κ.α.
- Τραυματικός και Ιατρογενής πνευμοθώρακας, που προκαλείται από κάποια κάκωση ή λόγω ιατρικού χειρισμού.
- Καταμήνιος πνευμοθώρακας, ο οποίος απαντάται σε γυναίκες με ενδομητρίωση.
Τι συμπτώματα παρουσιάζει ο ασθενής;
Ο ασθενής, ανάλογα με το μέγεθος του πευμοθώρακα, μπορεί να παρουσιάζει ξαφνικό πόνο στην περιοχή του θώρακα, βήχα, δύσπνοια, ταχυκαρδία, ενώ σπάνια μπορεί να μην εμφανίζει καθόλου συμπτώματα. Σε σοβαρές περιπτώσεις (όπως πνευμοθώρακα υπό τάση) μπορεί να είναι απειλητικός για τη ζωή.
Πρέπει να απευθυνθώ άμεσα στον Θωρακοχειρουργό;
Ναι, καθώς ο πνευμοθώρακας πρέπει να εκτιμηθεί και να αντιμετωπισθεί άμεσα. Επίσης πρέπει να διερευνηθούν τα αίτιά του και να συζητηθεί η πιθανότητα υποτροπής.
Πώς διαγιγνώσκεται;
Εάν ο πνευμοθώρακας είναι μεγάλος, η κλινική εξέταση από έναν έμπειρο γιατρό μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη του. Στη μέγιστη πλειοψηφία των περιπτώσεων μία απλή ακτινογραφία ή ένας υπέρηχος θώρακος θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση. Η αξονική τομογραφία μπορεί επίσης να προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;
Ο τρόπος αντιμετώπισής του πνευμοθώρακα εξαρτάται από το μέγεθος του. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αντιμετωπισθεί συντηρητικά, με απλή παρακολούθηση, ενώ σε άλλες απαιτείται η εκκένωση του αέρα με τη χρήση ειδικού σωλήνα παροχέτευσης. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να προσφέρει οριστική λύση και να μειώσει τις πιθανότητες υποτροπής στο μέλλον.Η χρήση ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων μπορεί να βελτιώσει πολύ τη μετεγχειρητική πορεία. Είναι αναγκαίο ο ασθενής να συζητήσει τις επιλογές του από εξειδικευμένο Ιατρό.